Portret Leopolda Godowskiego autorstwa Marcina Władyki na podstawie fotografii Carla Van Vechtena, 1935, ze zbiorów Biblioteki Kongresu, w domenie publicznej.

Leopold Godowski

(13.02.1870 ? 21.11.1938) pianista, kompozytor i pedagog urodzony w Żoślu k. Wilna, zmarły w Nowym Jorku. Regularną edukację muzyczną rozpoczął w Königliche Hochschule für Musik w Berlinie, pobierając lekcje u Woldemara Bargiela (kompozycja) i Ernsta Rudorffa (fortepian). Dodatkowo uczył się u Camille?a Saint-Saënsa. Już w wieku 9 lat osiągnął wysoki poziom umiejętności pianistycznych i kompozytorskich. Mając lat 21 poślubił śpiewaczkę Friedę Saxe i przyjął obywatelstwo Stanów Zjednoczonych, dokąd przeniósł się na stałe tuż przed wybuchem I wojny światowej.

Karierę koncertową rozpoczął w wieku 9 lat występami w Wilnie oraz tournée po Polsce, Rosji i Niemczech. W późniejszym okresie występował m.in. w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Londynie, Niemczech, Polsce, a także w Ameryce Południowej i Azji. Koncertował nie tylko solo, ale również jako kameralista, współpracując z takimi artystami jak śpiewaczki: Clara Louise Kellogg i Emma Cecilia Thursby czy skrzypek Ovide Musin. Był wybitnym wirtuozem jednak przed dużą publicznością oraz w trakcie nagrań płytowych hamowała go trema; pełnię swoich możliwości odsłaniał dopiero w zaciszu domowym. Mimo to, jeden z koncertów w Berlinie przyniósł mu miano jednego z największych pianistów tamtego czasu i status następcy Franza Liszta. Walory techniczne były jednak dla Godowskiego zawsze drugorzędne; na pierwszym miejscu stawiał precyzję wykonania tekstu muzycznego oraz zgodną ze stylem epoki interpretację. Na 8 lat przed śmiercią karierę pianistyczną przerwał drobny paraliż, pozostawiając Godowskiemu tylko nauczanie.

Jako pedagog pracował w New York College of Music, w Akademie der Tonkunst w Wiedniu oraz na uczelni w Berlinie. Dodatkowo, w Broad Street Conservatorium w Filadelfii, prowadził kursy nauczycielskie. Co szczególnie ciekawe, Curtis Institute of Music, również w Filadelfii, przyznał mu doktorat honoris causa.

Na twórczość kompozytorską Godowskiego składają się wyłącznie utwory fortepianowe. Są to zarówno dzieła autorskie w gatunkach takich jak sonata, wariacje czy suita, jak i opracowania na fortepian utworów innych kompozytorów, w tym m.in.: Johanna Straussa syna, Franza Schuberta, Carla Marii von Webera, Fryderyka Chopina, Jana Sebastiana Bacha i Roberta Schumanna. Większość utworów przeznaczona została na jednego wykonawcę, obecne są jednak także kompozycje na 4 ręce lub na 2 fortepiany. Dodatkowo, wśród dzieł Godowskiego znaleźć można utwory o charakterze pedagogicznym. Zarówno kompozycje, jak i opracowania Godowskiego, nawet lepiej niż jego nagrania, dają świadectwo warsztatu pianistycznego artysty.

 

Źródło biogramu: Weber Jan, Godowski Leopold, w: Encyklopedia muzyczna PWM, Dziębowska Elżbieta (red.), t. 3, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 1987, ss. 350-351, opracował Antoni Szymański.

Utwory Kameralne

  • 12 Impressions na skrzypce i fortepian Pobierz

  • 34 Miniaturen na fortepian 4 ręce Pobierz

  • Fandango na skrzypce i fortepian Kup

  • Le Cygne [Łabędź] na skrzypce i fortepian Pobierz

    Opis:

    opracowanie 13. części cyklu ?Le Carnaval des Animaux? C. Saint-Saënsa

  • Souvenir na skrzypce i fortepian Kup

Utwory na fortepian

  • 24 Walzermasken Pobierz

    Opis:

    Nr 1 Karneval, nr 2 Pastell, nr 3 Skizze, nr 4 Momento capriccioso, nr 5 Berceuse, nr 6 Kontraste, nr 7 Profil, nr 8 Silhouette, nr 9 Satire, nr 10 Karikatur, nr 11 Tyll Ulenspegel, nr 12 Legende, nr 13 Humoreske, nr 14 Französisch, nr 15 Elegie, nr 16 Perpetuum mobile, nr 17 Menuett, nr 18 Schuhplattler, nr 19 Valse macabre, nr 20 Abendglocken (Angelus), nr 21 Orientale, nr 22 Wienerisch, nr 23 Eine Sage, nr 24 Portrait

  • 3 Pieces, op. 12 Pobierz

    Opis:

    Nr 1 Sarabanda, nr 2 Menuet, nr 3 Kurant

  • 3 Pieces, op. 15 Pobierz

    Opis:

    Nr 1.Mélodie méditative, nr 2. Frühlingsnacht, nr 3. Capriccio

  • 4 Pieces, op. 14 Pobierz

    Opis:

    Nr 1. Ein Dämmerungsbild, nr 3. Valse-Idylle, nr 4. Scherzino

  • 4 Pieces, op. 16 Pobierz

    Opis:

    Nr 2. Arabesque, nr 4. Barcarolle-Valse

  • 4 Poems, 1927-31 Pobierz

    Opis:
    1. Devotion, 2. Avowal, 3. Adoration, 4. Yearning
  • 6 Walców-poematów, 1928 ? 1929 Pobierz

    Opis:

    na lewą rękę

  • Adagietto ze suity "Arlezjanka" Pobierz

    Opis:

    transkrypcja 3. cześci suity G. Bizeta

  • Am Tage Aller Seelen, litania Pobierz

    Opis:

    opracowanie pieśni F. Schuberta

  • But who may abide, aria J.F. Haendla Pobierz

    Opis:

    opracowanie edukacyjne arii z oratorium ?Mesjasz" J.F. Haendla

  • Canzonetta Pobierz

    Opis:

    opracowanie 3. części B. Godarda "Concerto romantique"

  • Capriccio patetico, 1928 Pobierz

  • Carmen G. Bizeta ? fragmenty Pobierz

    Opis:

    adaptacja wybranych fragmentów z opery "Carmen" G. Bizeta

  • Connais-tu le pays, aria z opery A. Thomasa ?Mignon" Pobierz

    Opis:

    opracowanie edukacyjne arii Mignon

  • Die junge Nonne op. 43 nr 1, pieśń Franciszka Schuberta Pobierz

    Opis:

    opracowanie pieśni Franciszka Schuberta

  • Elegy, 1929 Pobierz

  • Etiuda "Si oiseau j'étais" Pobierz

    Opis:

    transkrypcja etiudy Adolpha Henselta op. 2 nr 6

  • Etude macabre, 1929 Pobierz

    Opis:

    na lewą rękę

  • Faust Ch. Gounoda ? fragmenty Pobierz

    Opis:

    adaptacja wybranych fragmentów z opery "Faust" Ch. Gounoda

  • French suite No. 1 Pobierz

  • Frühlingsnacht Pobierz

    Opis:

    Nokturn

  • Grand valse romantique, 1888 Pobierz

  • Heidenröslein, pieśń Franciszka Schuberta Pobierz

    Opis:

    adaptacji pieśni, utwór pedagogiczny

  • II Suita d-moll Pobierz

    Opis:

    transkrypcja suity na wiolonczelę solo J.S. Bacha

  • III Suita C-dur Pobierz

    Opis:

    transkrypcja suity na wiolonczelę solo J.S. Bacha

  • Impromptu, 1929 Pobierz

    Opis:

    na lewą rękę

  • Intermezzo malincolico, 1928 Pobierz

  • Le Cygne [Łabędź], transkrypcja Pobierz

    Opis:

    opracowanie 13. części cyklu ?Le Carnaval des Animaux? C. Saint-Saënsa

  • Lied der Braut, op. 25 nr 12 Roberta Schumanna Pobierz

    Opis:

    transkrypcja pieśni R. Schumanna z cyklu ?Liederkreis"

  • Meditation, 1929 Pobierz

  • Menuet nr 1 Pobierz

  • Mignon, D. 726, pieśń Franciszka Schuberta Pobierz

    Opis:

    aranżacja pieśni F. Schuberta

  • Motet ?Adoramus Te" Pobierz

    Opis:

    opracowanie edukacyjne motetu G.P. Palestriny "Adoramus Te"

  • Moto perpetuo Pobierz

  • Märchen (Bajka), 1888 Pobierz

  • On the Alma Pobierz

  • On the Bridge of Avignon Pobierz

  • Passacaglia, 1927 Pobierz

    Opis:

    Wariacje, kadencja i fuga na temat pierwszych 8 taktów Symfonii h-moll ?Niedokończonej? F.Schuberta

  • Polonez C-dur Pobierz

  • Preludium i fuga, 1929 Pobierz

    Opis:

    na lewą rękę

  • Renaissance, swobodne opracowania utworów dawnych mistrzów Pobierz

    Opis:

    cz. I-IV: Jean-Philippe Rameau, Johann Schobert, Arcangelo Corelli, Jean-Baptiste Loeillet, Jean-François Dandrieu, Domenico Scarlatti

  • Ruthenian melodies Pobierz

  • Sonata e-moll Pobierz

  • Still wie die Nacht, op. 326 nr 27, pieśń C. Bohma Pobierz

    Opis:

    transkrypcja pieśni C. Bohma

  • Suita irlandzka nr 1 Pobierz

  • Suita jawajska, Fonorama ? podróże tonalne Pobierz

  • Suita na lewą rękę Pobierz

  • Suita niderlandzka Pobierz

  • Suita niemiecka nr 1 Pobierz

  • Suita rosyjska nr 1 Pobierz

  • Suita rosyjska nr 2 Pobierz

  • Suita szwedzka nr 1 Pobierz

  • Suita węgierska nr 1 Pobierz

  • Tango Pobierz

    Opis:

    opracowanie 2. częśći suity ?Espa?a? op. 165 I. Albéniza

  • The Progressive Series of Piano-Lessons Pobierz

    Opis:

    zbiór utworów pedagogicznych

  • Toccata, op. 13 Pobierz

  • Triakontameron. 30 Stimungen und Bilder im Dreivierteltakt Pobierz

  • Triana Pobierz

    Opis:

    opracowanie 6. części impresji hiszpańskich "Iberia" Isaaca Albéniza

  • Twilight thoughts, 1880 Pobierz

    Opis:

    Nr 1. Impressions sur le fleuve de Hudson, nr 2. Une Nuit de Printemps, nr 3. Au jardin des fleurs, nr 4. Sérénade

  • V Suita c-moll Pobierz

    Opis:

    transkrypcja suity na wiolonczelę solo J.S. Bacha

  • Walc Chopina op. 18, parafraza Pobierz

    Opis:

    parafraza koncertowa Grande valse brillante Es-dur, op.18 F. Chopina

  • Walc-scherzo Pobierz

  • Wiegenlied op. 49 nr 4 Johannesa Brahmsa Pobierz

    Opis:

    adaptacja pieśni J. Brahmsa