Portret Ignacego Friedmana autorstwa Marcina Władyki na podstawie litografii zakładu litograficznego C. G. Rödera, przed 1910, ze zbiorów Biblioteki Narodowej w Warszawie / Polona, w domenie publicznej.

Listy Utworów

Ignacy Friedman

(14.02.1882 ? 26.01.1948) pianista i kompozytor, urodzony w Podgórzu (obecnie dzielnica Krakowa), zmarły w Sydney. Syn skrzypka i klarnecisty orkiestry teatralnej, który początkowo sam uczył go gry. Następnie chłopiec kształcił się pod kierunkiem profesor Flory Grzywińskiej. Kolejnym etapem były studia w Wiedniu, które rozpoczął w 1900 roku pod kierunkiem Hugo Riemana, Teodora Leszetyckiego i Guida Adlera. W 1904 roku Friedman wystąpił z pierwszym poważnym koncertem publicznym i zyskał od razu rozgłos. W trakcie ponad 40-letniej działalności estradowej pianista grał we wszystkich niemal krajach europejskich, obu Amerykach, Azji, Afryce, Islandii, Nowej Zelandii i Australii. Najbardziej cenił sobie udział w festiwalu zorganizowanym w Wiedniu (1927) z okazji setnej rocznicy śmierci Beethovena. Wystąpił wówczas z Koncertem G-dur Beethovena i był jedynym pianistą biorącym udział w wydarzeniu.

Pod koniec lat 30. rozważał wycofanie się z estrady i objęcie posady w jednym z konserwatoriów amerykańskich, plany te jednak nie doszły do skutku. Jako polski Żyd, z polskim paszportem tułał się po Europie, a następnie na jednym z ostatnich statków z Marsylii przedostał się do Hiszpanii, gdzie otrzymał zaproszenie do Australii. Wyjeżdżając był przekonany, że wojna już wkrótce się skończy i będzie mógł powrócić do Europy jak ze zwykłego tournée. W marcu 1943 roku dał w Sydney ostatni recital chopinowski. W czasie koncertu zaczął tracić władzę w lewej ręce. Dolegliwości nie ustąpiły, a mistrz nauczył się grać prawą ręką, dochodząc to takiej wprawy, że potrafił nią zagrać Etiudę 'Rewolucyjną' Fryderyka Chopina.

Zmarł w Australii w 1948 roku w wyniku komplikacji pooperacyjnych. Pozostało po nim stosunkowo dużo nagrań płytowych. Było ich znacznie więcej w archiwach australijskiej rozgłośni, ale zostały bezmyślnie zniszczone w latach 50. Więcej pamiątek zachowało się w Nowej Zelandii.

 

Źródło biogramu: www.culture.pl, wg www.diapozytyw.pl, wrzesień 2009.

Utwory Kameralne

  • 5 Walców na fortepian na 4 ręce, op. 51 Pobierz

  • Kwintet fortepianowy c-moll Pobierz

  • Mélodie slave na wiolonczelę i fortepian Kup

  • Romance na skrzypce lub wiolonczelę i fortepian, op. 32 Pobierz

  • Suita na 2 fortepiany, op. 70

  • Valse lente na wiolonczelę i fortepian

Utwory na fortepian

  • 2 Mazurki, op. 49 Pobierz

  • 2 Morceaux: Barcarolle, op. 77 nr 1 Pobierz

  • 2 Morceaux: Valse tendre, op. 77 nr 2 Kup

  • 3 Fantasiestücke, op. 45 Pobierz

  • 3 Intermezzi, op. 31 Pobierz

  • 3 Morceaux, op. 26 Pobierz

    Opis:
    1. Payslage slave, 2. Appasionato, 3. Esquisse

  • 3 Morceaux: Caprice, op. 39 nr 3 Pobierz

  • 3 Morceaux: Cracovienne, op. 39 nr 2 Pobierz

  • 3 Pensées lyriques, op. 9 Pobierz

    Opis:
    1. Na ligawce, 2. Pieśń miłosna, 3. Zawód

  • 3 Pieces, op. 33 Pobierz

    Opis:
    1. Etude, 2. Mazourka, 3. Tabatiere a musique

  • 4 Klavierstücke, op. 27 Pobierz

    Opis:
    1. Prolog, 2. Geständnis, 3. Mazurka, 4. Im Volkston

  • 4 Mazurkas, op. 15 Pobierz

  • 4 Miniatures, op. 8 Pobierz

    Opis:
    1. Monologue, 2. Arlequin, 3. Canzonetta, 4. R?verie interrompue

  • 4 Novelettes, op. 14 Pobierz

    Opis:
    1. Quasi andante, 2. Andante pastorale, 3. Moderato maestoso, 4. Allegro con fuoc

  • 4 Preludes, op. 29, ok. 1900 Pobierz

  • 4 Preludes, op. 48 Pobierz

  • 4 Preludes, op. 61 Pobierz

  • 5 Aquarelles, op. 18 Pobierz

    Opis:
    1. Petite berceuse, 2. Minuetto, 3. Poco ostinato, 4. Polka peu dansane, 5. Mazurka

  • 5 Bagatelles, op. 20 Pobierz

    Opis:
    1. Preludio, 2. Valse noble, 3. Humoresque, 4. Noël, 5. Pastorale

  • 5 Causeries, op. 10 Pobierz

    Opis:
    1. Intermezzo, 2. Danse fantastique, 3. Cappriccietto, 4. Chanson triste, 5. Elle danse

  • 5 Morceaux, op. 13 Pobierz

    Opis:
    1. Improvisation, 2. Prelude, 3. Marche, 4. Miniature, 5. Arabesque

  • 5 Morceaux: Ecossaise, op. 81 nr 5 Pobierz

  • 6 Mazurków, op. 85, 1925 Pobierz

  • 6 Wiener Tänze Pobierz

  • 8 Preludiów, op. 80 Pobierz

  • Album na fortepian Pobierz

  • Ballada, op. 66 Pobierz

  • Bei den Marionetten Kup

  • Episodes lyriques, op. 59, 1915 Pobierz

  • Episodes lyriques: Aubade, op. 59 nr 6, 1915 Pobierz

  • Episodes lyriques: Chaconne, op. 59 nr 1, 1915 Pobierz

  • Episodes lyriques: Epilogue, op. 59 nr 9, 1915 Pobierz

  • Episodes lyriques: Intermezzo, op. 59 nr 3, 1915 Pobierz

  • Episodes lyriques: La Fileuse, op. 59 nr 5, 1915 Pobierz

  • Estampes, op. 22 Pobierz

  • Etiudy, op. 47 Pobierz

  • Etiudy, op. 63 Pobierz

  • Impresje, op. 38 Pobierz

  • Masques, 1916 Pobierz

  • Menuet Pobierz

  • Passacaglia, op. 44 Pobierz

  • Petites valses, op. 12 Pobierz

  • Polnische Lyrik, op. 53 Pobierz

  • Polnische Lyrik, op. 60, 1915 Pobierz

  • Polnische Lyrik, op. 72, 1917 Pobierz

  • Problemy techniczne (Technische Probleme), op. 19 Pobierz

  • Scenes enfantines, op. 22 Pobierz

  • Stimmungen, op. 79 Pobierz

  • Strophes, op. 71, 1911 Pobierz

  • Studien ueber ein Thema von Paganini, op. 47b Pobierz

  • Th?me varié, op. 30 Pobierz

  • Trzy transkrypcje koncertowe wg pieśni Stanisława Moniuszki op. 28 nr 3 Pobierz

  • Trzy transkrypcje koncertowe wg pieśni Stanisława Moniuszki, op. 28 nr 1 Pobierz

  • Trzy transkrypcje koncertowe wg pieśni Stanisława Moniuszki, op. 28 nr 2 Pobierz

  • Variations, op. 24 Pobierz

  • Vignettes, op. 76 Pobierz

  • Zabawki, zeszyt I Pobierz

  • Zabawki, zeszyt II Pobierz