Portret Władysława Żeleńskiego autorstwa Marcina Władyki na podstawie fotografii nieznanego autora, [w]: Tygodnik Illustrowany, 1903, ze zbiorów Biblioteki Publicznej m.st. Warszawy - Biblioteki Głównej Woj. Mazowieckiego / Mazowiecka Biblioteka Cyfrowa, w domenie publicznej.
 

Władysław Żeleński

(6.07.1837?23.01.1921) kompozytor, pianista, pedagog i dyrygent urodzony w Grodkowicach k. Krakowa, zmarły w Krakowie. Naukę gry na fortepianie rozpoczął w Krakowie pod kierunkiem Kazimierza Wojciechowskiego i kontynuował u Jana Germasza. W zakresie kompozycji kształcił się u Franciszka Mireckiego. W 1857 rozpoczął studia na wydziale filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Od 1859 przez krótki czas studiował grę na fortepianie u Alexandra Dreyschocka, później grę na organach oraz kompozycję pod kierunkiem Josefa Krejčiego w Pradze. Tam też w 1862 na Uniwersytecie Karola uzyskał dyplom doktora filozofii. W Paryżu studiował kompozycję u Napoléona-Henriego Rebera w Narodowym Konserwatorium Muzycznym w 1866, a od 1868 do 1870 uczył się kompozycji prywatnie pod kierunkiem Bertolda Damckego.

Po powrocie do kraju początkowo działał w Krakowie, gdzie w styczniu 1871 odbył się jego pierwszy koncert kompozytorski, następnie przeniósł się do Warszawy i w latach 1872?78 był profesorem harmonii i kontrapunktu w Instytucie Muzycznym. W 1878 został powołany na stanowisko dyrektora artystycznego Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego. Tutaj zorganizował i przy współudziale Władysława Wiślickiego przez dwa lata prowadził amatorski chór mieszany, który z towarzyszeniem orkiestry Teatru Wielkiego dał pod jego batutą kilka koncertów.

W 1881 przeniósł się do Krakowa, gdzie występował jako dyrygent koncertów symfonicznych ? początkowo w latach 1882?85 Orkiestry Miejskiej, a w latach następnych orkiestry amatorskiej Towarzystwa Muzycznego. Z jego inicjatywy w 1887 powstało Konserwatorium Towarzystwa Muzycznego w Krakowie, w którym aż do śmierci pełnił funkcję dyrektora. Prowadził tu klasę organów i teorię muzyki. Jego uczniami byli m.in. Zygmunt Stojowski, Roman Statkowski, Henryk Opieński, Felicjan Szopski i Bolesław Wallek-Walewski. Był autorem podręczników ?Nauka harmonii i pierwszych zasad kompozycji? [wraz z Gustawem Roguskim] (1877) oraz ?Nauka elementarna zasad muzyki? (1897).

Władysław Żeleński jest ojcem pisarza i tłumacza literatury francuskiej Tadeusza Boya-Żeleńskiego.

 

Źródło biogramu: Małgorzata Kosińska, Władysław Żeleński, www.culture.pl, Polskie Centrum Informacji Muzycznej, Związek Kompozytorów Polskich, 2006.

Utwory Kameralne

  • ?W Tatrach? na fortepian na 4 ręce, op. 27 Pobierz

    Opis:

    wersja na fortepian utworu orkiestrowego

  • Berceuse F-dur na wiolonczelę i fortepian, op. 32, przed 1880 Pobierz

  • Deux morceaux de salon na skrzypce i fortepian, op. 16 Pobierz

    Opis:
    1. Romance, 2. Chant élégiaque
  • Dwa tańce polskie na fortepian na 4 ręce, op. 37 nr 2 Pobierz

    Opis:

    Mazovienne

  • I Sonata F-dur na skrzypce i fortepian, op. 30, po 1870 Pobierz

  • II Sonata na skrzypce i fortepian, ok. 1917, utwór zaginiony

  • Kwartet fortepianowy c-moll, op. 61,1904 lub 1909 Pobierz

  • Kwartet smyczkowy A-dur, op. 42, po 1880 Pobierz

  • Kwartet smyczkowy F-dur, op. 28, 1875 Pobierz

  • Kwartet smyczkowy e-moll, przed 1859, utwór zaginiony

  • Kwartet smyczkowy, przed 1859, utwór zaginiony

  • Lyrischer Walzer na wiolonczelę i fortepian, op. 15

  • Romans na skrzypce i fortepian, op. 29 nr 1 , po 1870 Pobierz

  • Romans na wiolonczelę i fortepian, op. 40 Kup

  • Sekstet smyczkowy, op. 9, 1861, utwór zaginiony

  • Suita tańców polskich na fortepian na 4 ręce, op. 47 Kup

  • Taniec fantastyczny na skrzypce i fortepian, op. 29 nr 2, po 1870 Pobierz

  • Trauerklänge na fortepian na 4 ręce, op. 36 Pobierz

    Opis:

    wersja na fortepian utworu orkiestrowego

  • Trio fortepianowe E-dur, op. 22, przed 1870 Pobierz

  • Trio fortepianowe, przed 1859, utwór zaginiony

  • Uwertura z opery ?Janek? na fortepian na 4 ręce Pobierz

  • Wariacje na temat własny na kwartet smyczkowy, op. 21, przed 1870 Pobierz

Utwory na fortepian

  • Antrakt i Marsz do dramatu W. Rapackiego ?Wit Stwosz? Pobierz

  • Deux mazourkas, op. 31, ok. 1875-1880 Pobierz

  • Deux morceaux de salon, op. 11 Pobierz

  • Deux morceaux, op. 63 nr 1 Pobierz

    Opis:

    Toccata

  • Deux morceaux, op. 63 nr 2 Pobierz

    Opis:

    Idylle

  • Dwa tańce polskie, op. 3

  • Gawot, op. 45 Pobierz

  • Grand scherzo de concert, op. 35 Pobierz

  • Humoreske und Gavotte, op. 18 Pobierz

  • Marsz uroczysty ku czci nieśmiertelnego wieszcza A. Mickiewicza, op. 44 Pobierz

  • Moments d?un carnaval, op. 52 Pobierz

  • Oda do młodości, op. 51 Pobierz

  • Polonez, mazur i polka Pobierz

    Opis:

    młodzieńcze dzieło kompozytora

  • Prélude-Caprice, op. 43 Pobierz

  • R?verie, op. 48 Pobierz

  • Roma, op. 65 Pobierz

  • Sechs charakterstücke, op. 17 Pobierz

  • Sonata, op. 20, przed 1870 Pobierz

  • Sonata, op. 5, ok. 1859 Pobierz

  • Th?me varié h-moll, op. 62, 1909 Pobierz

  • Valse caprice Des-dur, op. 9, 1858 Pobierz

  • Walc z opery ?Goplana? Pobierz

  • Wielki polonez, op. 46 Pobierz

  • Z kantaty jubileuszowej do słów Deotymy Pobierz

    Opis:

    nr 1 Elegia, nr 2 Polonez, nr 3 Marsz Jagielloński

Utwory na fortepian z orkiestrą

  • Koncert fortepianowy Es-dur, op. 60 Pobierz