Portret Adama Wrońskiego autorstwa Marcina Władyki na podstawie litografii Zakładu litograficznego C. G. Rödera, 1894, ze zbiorów Biblioteki Narodowej w Warszawie / Polona, w domenie publicznej.

Listy Utworów

Adam Wroński

(1850/51?17.12.1915) skrzypek, dyrygent i kompozytor urodzony w Krakowie, zmarły w Krynicy. Kształcił się w Szkole Śpiewu i Muzyki Instytutu Technicznego w Krakowie. Gry na skrzypcach uczył go I. Wójcikiewicz, gry na instrumentach dętych i teorii muzyki ? Piotr Studziński, a gry na fortepianie ? Julius Blaschke. Następnie kontynuował naukę w Wiedniu.

Karierę dyrygencką rozpoczął już podczas służby w wojsku, prowadząc orkiestrę i grając w niej na skrzypcach. Orkiestrą wojskową dyrygował także po opuszczeniu wojska. Działał bardzo prężnie, rozwijając zespół i nawiązując współpracę z teatrem i Towarzystwem Muzycznym w Krakowie. Zmysłem organizacyjnym wykazał się, tworząc, z pomysłu Władysława Żeleńskiego, nową orkiestrę w Krakowie. Kolejnymi zespołami, którymi dyrygował, były: orkiestra Teatru Miejskiego we Lwowie oraz orkiestra zdrojowa w Krynicy, dla której sam skomponował dużą liczbę utworów i która współpracowała z artystami wysokiej klasy z ośrodków takich jak Berlin czy Wiedeń. W swojej karierze obejmował także stanowiska zarządcze: był dyrektorem Towarzystwa Muzycznego im. Stanisława Moniuszki, gdzie długo starał się o zbudowanie orkiestry, szkoły muzycznej Towarzystwa Muzycznego w Samborze, a także szkoły Towarzystwa Przyjaciół Muzyki ?Harmonia?. Dodatkową działalnością Wrońskiego była pedagogika, którą zajmował się przez całe życie. Nauczał między innymi we wspomnianym Towarzystwie Muzycznym im. S. Moniuszki. Karierę skrzypka rozwijał, występując w Krakowie w zespołach kameralnych z takimi muzykami jak Józef Adamowski czy Marcelina Czartoryska.

W twórczości kompozytorskiej Wrońskiego najliczniejsze grupy to dzieła fortepianowe i sceniczne. Wśród tych pierwszych można znaleźć miniatury taneczne, takie jak kadryl, polonez czy walc, oraz nietaneczne. Dzieła sceniczne to ok. 20 wodewilów. Dodatkowo tworzył uwertury i fantazje orkiestrowe, utwory kameralne, pieśni do słów poetów polskich oraz opracowania na fortepian, jednak liczba tych kompozycji jest niewielka. Wiele utworów określić można jako koncertową muzykę taneczną.

W kompozycjach Wrońskiego pobrzmiewają inspiracje muzyką wiedeńską, na co wskazuje wzorowanie się na klasycznej formie walca wiedeńskiego czy też korzystanie ze znanych tytułów austriackich utworów. Ze względu na te tendencje określano go, tak jak Leopolda Lewandowskiego i Fabiana Tymolskiego, polskim Straussem.

 

Źródło biogramu: Barbara Chmara-Żaczkiewicz, Wroński Adam w: Encyklopedia muzyczna PWM, red. Elżbieta Dziębowska, t. 12, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 2012, s. 271, opracował Antoni Szymański.

Utwory Kameralne

  • Dumka i wariacje na temat Kołomyjki na skrzypce i fortepian, op. 93 Pobierz

  • Elegia na skrzypce i fortepian, op. 134 Pobierz

  • Kołysanka na skrzypce i fortepian Pobierz

    Opis:

    Uwagi: mazurek

  • Mazurek na skrzypce i fortepian Kup

  • Moje marzenia na skrzypce i fortepian, op. 85 Pobierz

    Opis:

    Uwagi: mazurek

  • Obertas na skrzypce i fortepian, op. 92 Pobierz

  • Pożegnanie Krakowa, mazurek na skrzypce i fortepian, op. 91 Pobierz

  • Wariacye na skrzypce i fortepian, op. 181 Pobierz

  • Zbiór pieśni polskich na skrzypce i fortepian Pobierz

Utwory na fortepian

  • 2 Marsze sokołów polskich, op. 140/ 141 Pobierz

  • 3 Marsze żałobne ? Cieniom A. Mickiewicza, op. 109 Pobierz

  • Adela, walce, op. 158 Pobierz

  • Artykuł 44ty, op. 65 Pobierz

    Opis:

    Uwagi: polka

  • Białe róże Pobierz

    Opis:

    Uwagi: walce

  • Białe storczyki, op. 178 Pobierz

    Opis:

    Uwagi: walce

  • Bukiet niezapominajek, op. 135 Pobierz

    Opis:

    Uwagi: walce

  • Bławatki z Olszy, op. 64 Pobierz

    Opis:

    Uwagi: walce

  • Cecylia Pobierz

    Opis:

    Uwagi: polka-mazurka

  • Celny strzał, op. 106 Pobierz

    Opis:

    Uwagi: galop

  • Cieniom A. Asnyka, op. 126 Pobierz

  • Cieniom T. Lenartowicza, op. 124 Pobierz

  • Ciotunia, op. 113 Pobierz

  • Czarne oczka, op. 183 Pobierz

  • Diabeł Pobierz

    Opis:

    Uwagi: galop

  • Dla Warszawy, op. 160 Pobierz

    Opis:

    Uwagi: 2 mazury

  • Do Hawełki, op. 168 Pobierz

    Opis:

    Uwagi: galop

  • Do Krynicy, op. 193 Pobierz

    Opis:

    Uwagi: mazury

  • Do Miechowa! Pobierz

    Opis:

    Uwagi: mazury

  • Do Poznania, op. 222 Pobierz

  • Do Werbiąża, op. 136 Pobierz

  • Do Wrześniowskiego Pobierz

    Opis:

    Uwagi: galop

  • Do starej wsi, mazury, op. 169 Pobierz

  • Do Śniatyna kucykami, op. 121 Pobierz

  • Do Śniatyna kucykami, op. 121

  • Do Żukowa, op. 147 Pobierz

    Opis:

    Uwagi: mazury

  • Dumka i kołomyjka, op. 71 Pobierz

  • Dziennikarski mazur, op. 151 Pobierz

  • Echa balowe, op. 100 Pobierz

    Opis:

    Uwagi: walce

  • Echa mego Jubileuszu, op. 196, ok. 1905 Pobierz

    Opis:

    Uwagi: cykl walców

  • Figlarka, op. 50 Pobierz

  • Gody weselne, op. 67 Pobierz

    Opis:

    Uwagi: walce

  • Godzimir Małachowski, op. 174 Pobierz

    Opis:

    Uwagi: marsz

  • Grajże grajku, graj, op. 80 Pobierz

    Opis:

    Uwagi: mazury

  • Górą Michaś, op. 209 Pobierz

    Opis:

    Uwagi: mazury

  • Górą Polska Prasa, op. 221 Pobierz

  • Górą chirurgia!!!, op. 187 Pobierz

    Opis:

    Uwagi: mazury

  • Hałaburda, op. 112 Pobierz

    Opis:

    Uwagi: mazury

  • Hucułeczka, op. 84 Pobierz

  • Hydropatyczny kadryl, op. 120 Pobierz

  • Ideały, op. 93 Pobierz

  • Irenka, op. 156 Pobierz

    Opis:

    Uwagi: walce

  • Iskra, op. 95 Pobierz

    Opis:

    Uwagi: galop

  • Jeszcze Polska nie zginęła Pobierz

    Opis:

    Uwagi: polonez

  • Kadryl z motywów sztuki ludowej Kościuszko pod Racławicami Pobierz

  • Kadryl, op. 57 Pobierz

  • Kadryle z pieśni popularnych na fortepian, op. 184 Pobierz

  • Kamelie, op. 225 Pobierz

    Opis:

    Uwagi: walce

  • Kawalerski galop, op. 60 Pobierz

  • Kawalerskie mazury, op. 119 Pobierz

  • Kochajmy się! mazury Pobierz

  • Koniec świata, op. 58 Pobierz

    Opis:

    Uwagi: mazury

  • Kontredanse z Czartowskiej Ławy Pobierz

  • Konwalie, op. 53 Pobierz

    Opis:

    Uwagi: walce

  • Krakowskie Zuchy, Mazury na fortepian, op. 179 Pobierz

  • Krakowskie zuchy, op. 179, mazury

  • Kwiaty, walce, op. 111 Pobierz

  • Les lanciers, op. 177 Pobierz

    Opis:

    Uwagi: cykl lendlerów

  • Ludwik Heller, op. 150 Pobierz

  • Lutnia polska, op. 157 Pobierz

  • Lutnia polska, op. 62 Pobierz

  • Lwowianeczka, op. 86 Pobierz

  • Marsz komisyi zdrojowej, op. 200 Pobierz

  • Marsz legionów polskich, op. 228 Pobierz

  • Marsz myśliwski Pobierz

  • Marsz uroczysty, op. 79 Pobierz

  • Marsz weselny Pobierz

  • Marsz żałobny cieniom I.J. Kraszewskiego Pobierz

  • Marsz żałobny poświęcony cieniom Andrzeja Rydzowskiego Pobierz

  • Marsz żałobny, op. 124 Pobierz

  • Marsz żałobny, op. 126 Pobierz

  • Marsz żałobny, op. 214 Pobierz

  • Marya, op. 72 Pobierz

  • Marzenia uśpionego chloroformem, op. 186 Pobierz

    Opis:

    Uwagi: walce

  • Marzenia, op. 52 Pobierz

    Opis:

    Uwagi: walce

  • Mazury akademickie, op. 66 Pobierz

  • Mazury krakowskie Pobierz

  • Miecio, op. 162 Pobierz

  • Minia, op. 129 Pobierz

  • Miłe wspomnienia, op. 144 Pobierz

    Opis:

    Uwagi: mazury

  • Mravincsics marsz, op. 172 Pobierz

  • Na dobitek Pobierz

    Opis:

    Uwagi: mazury

  • Na falach Wisły, op. 88 Pobierz

    Opis:

    Uwagi: mazury

  • Na lodzie, op. 56 Pobierz

    Opis:

    Uwagi: galop

  • Na ratunek Pobierz

    Opis:

    Uwagi: mazury

  • Na rowerze, op. 132 Pobierz

    Opis:

    Uwagi: galop

  • Na strzelnicy, op. 224 Pobierz

    Opis:

    Uwagi: mazury

  • Na wyżynku Pobierz

    Opis:

    Uwagi: mazury

  • Nad Czeremoszem, op. 103 Pobierz

    Opis:

    Uwagi: dumka i kołomyjka

  • Nad Morskiem Okiem, op. 189 Pobierz

    Opis:

    Uwagi: walce

  • Nad Prutem, op. 90 Pobierz

  • Nad strumykiem, op. 210 Pobierz

    Opis:

    Uwagi: walce

  • Najnowsze telegramy, op. 143 Pobierz

    Opis:

    Uwagi: walce

  • Natalia, op. 154 Pobierz

    Opis:

    Uwagi: walce

  • Od Krakowa Pobierz

  • Olga, op. 51 Pobierz

    Opis:

    Uwagi: walce

  • Oryginalne tańce góralskie Pobierz

  • Pamiątka z Krynicy, op. 108 Pobierz

  • Pensyonarka, op. 59 Pobierz

  • Pieszczotka Pobierz

  • Pieśni polskie, op. 57 Pobierz

  • Pif, paf Pobierz

    Opis:

    Uwagi: galop

  • Piękna Ormianka, op. 105 Pobierz

  • Podkóweczki, dajcie ognia, op. 128 Pobierz

    Opis:

    Uwagi: mazury

  • Polne kwiaty, op. 63 Pobierz

    Opis:

    Uwagi: walce

  • Polonez jubileuszowy w rocznicę odsieczy wiedeńskiej, op. 48 Pobierz

  • Polonez w stuletnią rocznicę Konstytucji 3 Maja, op. 110 Pobierz

  • Polonez z obrazu ludowego ?Król dziadów?, op. 70 Pobierz

  • Polonez, op. 142 Pobierz

  • Polskie zapusty, op. 66, mazury na fortepian Pobierz

  • Polskie zapusty, op. 66, mazury na fortepian

  • Pożegnanie, op. 170 Pobierz

    Opis:

    Uwagi: walce

  • Rżnij Walenty, op. 159 Pobierz

    Opis:

    Uwagi: mazury

  • Sokół, galop, op. 68 Pobierz

  • Srebrne kłosy, walce, op. 69 Pobierz

  • Stefcia, op. 118 Pobierz

  • Szarotki, op. 140 Pobierz

    Opis:

    Uwagi: walce

  • Szaławiła, op. 153 Pobierz

  • Szybko w lot, op. 76 Pobierz

  • Taniec misia, op. 226 Pobierz

  • Tuberozy, op. 223 Pobierz

    Opis:

    Uwagi: walce

  • U źródła w Krynicy, op. 75 Pobierz

    Opis:

    Uwagi: walce

  • W Domu Zdrojowym w Krynicy, op. 104 Pobierz

  • W Nowym Teatrze, op. 175 Pobierz

    Opis:

    Uwagi: mazury

  • W Parku Krakowskim, op. 78 Pobierz

    Opis:

    Uwagi: mazury

  • W resursie, op. 87 Pobierz

  • Walce Jubileuszowe 1848-1898, op. 146 Pobierz

  • Walce dedykowane komitetowi Balu Akademików na rok 1879 Pobierz

  • Warszawianka, op. 114 Pobierz

    Opis:

    Uwagi: polka-mazurka

  • Weselne dźwięki Pobierz

    Opis:

    Uwagi: walc

  • Wieniec laurowy, op. 55 Pobierz

    Opis:

    Uwagi: walc

  • Wiązanka pieśni polskich, op. 227 Pobierz

  • Wspomnienia z Karpat Pobierz

  • Wspomnienia z Kołomyi, dumka i 3 kołomyjki na fortepian, op. 152 Pobierz

  • Wspomnienia z Pesztu, op. 73 Pobierz

  • Wspomnienie balowe Pobierz

    Opis:

    Uwagi: kadryl

  • Wspomnienie z Krynicy Pobierz

  • Wszystkie pary, mazury na fortepian, op. 94 Pobierz

  • Wśród bomb i granatów Pobierz

    Opis:

    Uwagi: galop

  • Z Wystawy lwowskiej, op. 127 Pobierz

    Opis:

    Uwagi: walce

  • Z mego pamiętnika, op. 130 Pobierz

    Opis:

    Uwagi: walce

  • Z nad Wilii, op. 117 Pobierz

  • Z nad Wisły, op. 192 ? 193 Pobierz

  • Z wystawy krakowskiej, op. 81 Pobierz

  • Zakopiańskie mazury Pobierz

  • Zofia Pobierz

    Opis:

    Uwagi: polka - mazurka

  • Zuch Stach, op. 182 Pobierz

    Opis:

    Uwagi: mazur

  • Złote sny Pobierz

    Opis:

    Uwagi: walce

  • Ślubny wieniec, walce na fortepian, op. 167 Pobierz

  • Żelazowski, op. 161 Pobierz

  • Żółte róże, op. 180 Pobierz

    Opis:

    Uwagi: walce