Portret Karola Lipińskiego autorstwa Marcina Władyki na podstawie litografii Maksymiliana Fajansa, 1850, ze zbiorów Biblioteki Narodowej w Warszawie / Polona, w domenie publicznej.

Karol Lipiński

(30.10.1790 ? 16.12.1861) skrzypek, kompozytor i dyrygent urodzony w Radzyniu, zmarły w Urłowie k. Lwowa. Naukę gry na skrzypcach rozpoczął w wieku pięciu lat pod kierunkiem ojca. W 1799 wraz z rodziną przeniósł się do Lwowa. Tu grał jako koncertmistrz w prowadzonej przez ojca orkiestrze pałacowej hr. Adama Starzeńskiego. Dodatkowo zainteresował się wiolonczelą i równie szybko jak na skrzypcach zdobył umiejętność gry na tym instrumencie. W 1809 objął stanowisko koncertmistrza, a w 1811 został kapelmistrzem orkiestry teatru operowego. W 1814 wyjechał do Wiednia, gdzie spotkał się z Ludwikiem Spohrem, niemieckim skrzypkiem i kompozytorem. Za jego namową Lipiński zdecydował się na karierę skrzypka-wirtuoza, zrezygnował z dotychczasowej pracy w lwowskim teatrze i poświęcił się wyłącznie doskonaleniu techniki skrzypcowej oraz przygotowaniu repertuaru.

W 1817 Karol Lipiński wystąpił we Lwowie, a następnie wybrał się w podróż artystyczną przez Węgry i Chorwację do Włoch - koncertował w Wenecji, Mediolanie, Padwie, Weronie i Piacenzy. W Piacenzy w kwietniu 1818 dwukrotnie wystąpił wspólnie z Niccolo Paganinim. Podczas kilkuletniego tournée artystycznego koncertował we Lwowie, Kijowie, Krzemieńcu, Kamieńcu Podolskiego, Wilnie, Krakowie, Wrocławiu, Poznaniu, Lipsku, Berlinie, Moskwie i Petersburgu, wszędzie zdobywając wielki aplauz. Na przełomie 1827-28 wystąpił z koncertami w Warszawie, po których otrzymał nominację na pierwszego skrzypka Dworu Królestwa Polskiego, a w 1831 Dworu Carskiego. W Warszawie ponownie koncertował w maju 1829 podczas uroczystości koronacji cara Mikołaja I - wówczas to znów zagrał z Paganinim.

W 1830 Lipiński na trzy lata zawiesił działalność koncertową i poświęcił się dalszemu doskonaleniu gry. W następnych latach wznowił tournée artystyczne po całej Europie, grał w Lipsku, Frankfurcie nad Menem, Paryżu (gdzie w urządzeniu koncertu pomógł mu Fryderyk Chopin), Londynie, Manchesterze, Wrocławiu. Po występach w Wiedniu, jako dowód uznania dla mistrzowskiej gry, otrzymał tytuł honorowego obywatela tego miasta.

W 1839 osiadł na stałe w Dreźnie, gdzie przez dwadzieścia lat pełnił funkcję koncertmistrza orkiestry króla saskiego Fryderyka Augusta. Uczestniczył także w wielu koncertach symfonicznych i kameralnych (m.in. grał z Ferencem Lisztem), podróżował do Lwowa, Kijowa i Warszawy oraz zajmował się pracą pedagogiczną (w 1845 opiekował się 14-letnim Józsefem Joachimem, zaś w 1848 13-letnim Henrykiem Wieniawskim).

Od 1846 z powodu choroby reumatycznej zaczął ograniczać stopniowo działalność koncertową. W 1854, za wybitne zasługi dla dworu królewskiego, został odznaczony Rycerskim Orderem księcia Alberta. Po przejściu na emeryturę w 1861 przeniósł się do swojego majątku Urłów koło Lwowa. Tu zorganizował szkołę muzyczną dla uzdolnionych dzieci chłopskich.

 

Źródło biogramuwww.culture.pl, Małgorzata Kosińska, Polskie Centrum Informacji Muzycznej, Związek Kompozytorów Polskich, październik 2006.

Utwory Kameralne

  • 3 Polonezy na skrzypce i kwartet smyczkowy, op. 9 Pobierz

  • 6 Morceaux de Salon sur des motifs de Rossini na skrzypce i fortepian, nr 1 Pobierz

  • 6 Morceaux de Salon sur des motifs de Rossini na skrzypce i fortepian, nr 2-6 Pobierz

  • Adagio elegico ?? spento il tempo ormai? na skrzypce i fortepian lub orkiestrę lub orkiestrę smyczkową, op. 25 Pobierz

  • Allegro moderato A-dur na skrzypce i fortepian lub skrzypce solo

  • Concerto militaire na skrzypce i fortepian, op. 21 Pobierz

  • Fantaisie et variation sur ?La Sonnambula? na skrzypce solo, 2 skrzypiec, altówkę, wiolonczelę i kontrabas, op. 23 Pobierz

  • Fantaisie et variation sur ?Les Hugenots? na skrzypce i orkiestrę, kwartet lub fortepian, op. 26 Pobierz

  • Fantaisie et variations sur des motifs de l'ope?ra Les Huguenots de Giacomo Meyerbeer na skrzypce i orkiestrę, kwartet lub fortepian

  • Fantaisie sur l'ope?ra "Ernani" de Verdi, na skrzypce z fortepianem, op. 30 Wypożycz

  • Fantazja na temat arii neapolitańskich na skrzypce i fortepian, op. 31 Pobierz

  • Koncert nr 4 na skrzypce i fortepian, op. 32 Kup

  • Pieśń wieczorna na skrzypce i fortepian lub skrzypce solo

  • Polonez redutowy nr 1 na skrzypce i fortepian lub skrzypce solo

  • Polonez redutowy nr 2 na skrzypce i fortepian lub skrzypce solo

  • Polonez redutowy nr 3 na skrzypce i fortepian lub skrzypce solo

  • Polonez redutowy nr 4 na skrzypce i fortepian lub skrzypce solo

  • Polonez-fantazja E-dur na skrzypce i fortepian lub skrzypce solo

  • Rondeau de concert na skrzypce i orkiestrę lub fortepian, op. 18 Pobierz

  • Rondo alla polacca na skrzypce i fortepian, op. 17 Kup

  • Réminiscences des Puritains, grande fantaisie na skrzypce i fortepian, op. 28 Pobierz

  • Siciliano varié na kwartet smyczkowy, op. 2

  • Souvenir de la mer Baltique, divertissements na skrzypce i fortepian, op. 19 Pobierz

  • Trio A-dur na 2 skrzypiec i wiolonczelę, op. 12 Pobierz

  • Trio alla polacca na 2 skrzypiec i wiolonczelę

  • Trio na 2 skrzypiec i wiolonczelę, op. 8 Pobierz

  • Variations de bravoure sur une Romance militaire na skrzypce i orkiestrę lub fortepian, op. 22 , głos fortepianu Pobierz

  • Variations de bravoure sur une Romance militaire na skrzypce i orkiestrę lub fortepian, op. 22, głos skrzypcowy Pobierz

  • Variations na skrzypce solo i fortepian, op. 5 Pobierz

  • Variations sur la cavatine "Ecco ridente il cielo" de l'Ope?ra il Barbiere di Seviglia de Rossini na skrzypce i orkiestrę lub fortepian, op. 20, głos fortepianu Pobierz

  • Variations sur la cavatine "Ecco ridente il cielo" de l'Ope?ra il Barbiere di Seviglia de Rossini na skrzypce i orkiestrę lub fortepian, op. 20, głos skrzypiec Pobierz

  • Walc dedykowany N. Paganiniemu na skrzypce i fortepian lub skrzypce solo

  • Wariacje G-dur na kwartet smyczkowy, op. 4 Pobierz

  • Wariacje na temat Poloneza Kościuszki na skrzypce i fortepian lub skrzypce solo

  • Wariacje na temat opery ?Kopciuszek? G. Rossiniego na skrzypce i fortepian Pobierz

  • Wariacje na temat pieśni polskiej na skrzypce i fortepian lub skrzypce solo

  • Wariacje na temat pieśni rosyjskiej na skrzypce i fortepian lub skrzypce solo

  • Wariacje na temat polskiej pieśni narodowej na skrzypce i fortepian lub skrzypce solo

Utwory na fortepian